‘Beleidsambtenaren moeten zich meer richten op de kennis en kunde vanuit de praktijk’

Architect aan het woord

Elke architect heeft met wet- en regelgeving te maken (what’s new?). Zeker als de te ontwikkelen projecten gecompliceerd zijn. Waterwoningarchitect Anton Surink uit Amsterdam heeft in zijn werk daarom veel te maken met de overheid. Die ‘samenwerking’ gaat soms moeizaam. “De ene instantie is meestal niet op de hoogte van regelgeving waar de andere instantie zich aan moet houden. Dat maakt het voor ons vaak zeer ingewikkeld. Ik ben daar vaak gefrustreerd over.”

De 45-jarige ondernemer, gevestigd met zijn bureau in de grote NDSM-loods in Amsterdam-Noord, vraagt zich regelmatig af waar beleidsmakers hun beleid op baseren. “Ze weten vaak niet waar ze het over hebben”, stelt hij. “Ik geef een voorbeeld. En dat betreft een casus bij een gemeente waar een beslissing moest worden genomen over een vergunning op basis van een leggerprofiel. Dat is als het ware een doorsnede van het water: hoe ziet de waterbodem er ter plekke uit? De ambtenaren keken in dit geval naar een bron van informatie van soms meer dan 10 jaar geleden. Maar in zo een periode kan een leggerprofiel er heel anders uit gaan zien en is de legger destijds vastgesteld op basis van andere informatiebehoeften. Ze controleren nooit of het klopt. Ze denken bijvoorbeeld dat een kilometer verderop in een water het profiel identiek is. Dat is dus vaak niet zo. Kortom, veel onzorgvuldigheid wat leidt tot vertraging en gedoe.”

Kennis en kunde

“Ik zou daarom – en ik denk dat dit ook voor veel andere architecten geldt – vaker bij een beleidsmaker aan tafel willen zitten. Maar dat is lastig. En een gemiste kans, want de Nederlandse overheid mist hierdoor relevante kennis en kunde uit het bedrijfsleven. Communicatie is lastig. Te vaak zegt de overheid: ‘Zoek het maar uit’. Ik zie bovendien dat gemeenten wetten en regels vaak op hun eigen manier of zienswijze implementeren. De omgevingswet bijvoorbeeld. Die is best gecompliceerd. Zo heeft de gemeente Amsterdam nauwelijks contact met het bedrijfsleven hierover terwijl de gemeente Maastricht er juist voor koos om heel veel met het bedrijfsleven in gesprek te gaan. Tot aan intensieve kennissessies met elkaar. Prima! Maar het blijft vreemd dat er niet een algeheel plan of concept is hoe die implementatie van wet- en regelgeving zou moeten verlopen.”

Niet voor niets voert Anton dan ook een lobby om de overheid uit z’n schulp te laten kruipen. “Ik zit in het bestuur van de woonbotenvereniging Amsterdam. Daar heb ik de omgevingsvergunningen in mijn portefeuille en ik spreek regelmatig met de welstandscommissie. Ik probeer dan bij ambtenaren zaken voor het voetlicht te brengen, simpelweg omdat hun plannen en ideeën vaak niet stroken met de werkelijkheid en de praktijk. Vaak is er niet voldoende kennis en kunde bij behandelend ambtenaren over waterwoningen en alles wat daarbij komt kijken. Toch moeten de medewerkers de zaak toetsen. Dit zorgt vaak voor vertraging en misverstanden.” 

3 adviezen

Anton heeft daarom drie dringende adviezen voor de overheid. “Als eerste: luister vooral intern eens goed naar elkaar. Er wordt nu te veel langs elkaar heen gewerkt en durf binnen je eigen organisatie kritische vragen te stellen. Doorbreek de geldende hiërarchische structuren. Ten tweede – ik zei het al eerder: betrek het bedrijfsleven bij het maken van beleid. Nodig gewoon eens wat mensen uit. Alle architecten hebben een netwerk en kennis. Profiteer daarvan. En ten derde: focus op duurzaamheid. Daar moeten we meer in durven uitblinken. Alle plannen die er waren moet je in extremiteit willen doorvoeren en niet afschalen. Dat is namelijk onze grote kans op het wereldtoneel.